Boeddha’s…
‘Je zit hier tegenover me als een Boeddha.’ zei mijn leraar Eric Schneider in 2008 tegen mij. Ik zag en zie dat nog steeds als een compliment van iemand die veel voor mij betekent op mijn ontwikkelingspad. Gezien het genoemde compliment zal het niemand verbazen waarom ik de term ‘Boeddha’s’ gebruik…
‘Boeddha’s’ is metaforisch bedoeld. De ‘Boeddha’s’ onder jullie zijn mensen die al het één en ander aan persoonlijke ontwikkeling hebben gedaan en die er naar verlangen zich verder te ontwikkelen in bewustzijn en/of die verlangen naar bewust zijn. Bewustzijn is het eenvoudigst te omschrijven als een staat van wakker zijn, dat wil zeggen alert of aanwezig zijn in het hier en nu, om vervolgens vanuit die ‘wakkere’ staat als een beschouwer, als een Boeddha, te kunnen kijken naar jezelf, anderen en de omgeving; een staat waarin je zo neutraal mogelijk, zonder te oordelen en met liefde, kunt kijken vanuit je hart; een staat die cruciaal is voor mensen die werken aan bewustzijnsontwikkeling.
De kern van mijn werk als coach en begeleider van het programma voor bewustzijnsontwikkeling ‘Persoonlijk Leiderschap’ is mensen belangrijke kaders, perspectieven en hulpbronnen aan te reiken die hen o.a. ondersteunen om uit het (voor)oordeel te blijven in hun communicatie en hun doen en laten. Ik laat mij hierbij inspireren door oosterse overleveringen, die spreken over yama’s en niyama’s.
Yama’s en niyama’s zijn universele waarden of – leefregels, of zo je wilt morele principes. Deze morele principes overstijgen de conventionele ‘normen en waarden’, geboden of verboden en hebben zeker niets van doen met een wijzende of een opgeheven vinger.
Ik voel mij verbonden met deze morele principes en zij omlijsten tevens mijn Programma Persoonlijk Leiderschap, waarbij de yama’s aangeven hoe we met anderen omgaan en de niyama’s hoe we met onszelf omgaan.
Bijna alle overleveringen noemen tien yama’s en tien niyama’s. Om het overzichtelijk en overdraagbaar te maken heb ik vijf yama’s en vijf niyama’s geselecteerd en in de huidige tijd geplaatst.
De vijf belangrijkste yama’s zijn:
Ahimsa – Geweldloosheid
Satya – Welwillende waarheid
Asteya – Anderen niet tekort doen
Aparigraha – Geen overbodige luxe
BrahmaCarya – Optreden vanuit eenheid
De vijf belangrijkste niyama’s zijn:
Shaoca – Zuiverheid
Santosa – Gelijkmoedigheid
Tapah – Dienstbaarheid
Svadyaya – Studie en inzicht
Ishwara Pranidhana – Focus op je onwikkelingsdoel
In latere teksten zal ik ingaan op de betekenis en het belang van de gebruikte begrippen.
Hoe kijk jij aan tegen niet-westerse culturen?
Ik nodig je uit in het onderstaande veld jouw reactie te geven.
Wel, Kees, de Yama’s en Niyama’s zijn mij bekend. Je komt ze ook tegen in de Raja Yoga, en – zij het in andere volgorden, in andere bewoordingen en met andere omlijstingen ook in andere culturen, religies en systemen. Dat komt mijns inziens doordat het simpelweg universele principes zijn, die niet zijn voorbehouden aan het Boeddhisme of een andere overlevering, maar gelden voor iedereen, altijd, overal en onder alle omstandigheden. Iedere generatie zal deze universele principes opnieuw moeten erkennen en bereid zijn zich deze eigen te maken, door er naar te willen leven. Daar hebben ze voorbeelden bij nodig en geduldige begeleiders die deze principes zelf in het dagelijks leven inhoud en betekenis geven door er zelf op aanspreekbaar te willen zijn en door ze simpelweg te LEVEN.
Ook in het Christendom kennen we “Yama’s” en “Niyama’s”. Helaas zijn die in de loop der tijd verbogen tot “geboden” en dat riekt naar dwang. Maar als je goed kijkt, zijn het inderdaad wat Rabbi’s noemen: woorden ten leven. Als je ze naleeft dan herken ik bijvoorbeeld in “Gij zult niet doden” hetzelfde als Ahimsa ofwel geweldloosheid. In “niet doden” zit ook: “niet monddood maken” en “niet doodzwijgen” evenals “niet met een dooddoener wegsturen” en nog veel meer.
Zo kun je bij Satya ook lezen: “geen goden voor mijn aangezicht plaatsen”… vergezocht? Welnee. De goden van tegenwoordig zijn immers niets anders dan onze eigen denkbeelden die wij voor de welwillende waarheid plaatsen, waardoor wij de realiteit zoals deze is niet meer objectief waarnemen en ontvangen…
Zo kan ik doorgaan. Hoe ook, dank voor je stukje. Inhoudelijk ga ik er zeker in mee.
Menno Prins
Dag Menno,
Alsnog bedankt voor je mooie comment. Sorry dat ik niet eerder reageerde. Het is me ontschoten door afwezigheid in het buitenland. Prettige eindejaarstijd wens ik jou. Hartelijke groet, Kees
Niet westerse culturen hebben mij altijd aangezet tot kijken met meer ” lankmoedigheid ” naar ten eerste jezelf en daarbij naar de mensen en dingen om je heen; Niyama ” Ishwara Pranidhana “, daar zoek ik al heel lang naar……..
Dag Marietta. Dank voor je reactie. Ik kom terug op Ishware Pranidhana…
Ook aan jou excuus dat ik niet eerder reageerde. Even ontschoten wegens verblijf elders dan NL. Hartelijke groet en fijne eindejaarstijd. Kees